Υπογλυκαιμία

Τι είναι Υπογλυκαιμία

ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ, ΜΙΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΠΙΠΛΟΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
Είτε ήπια είτε σοβαρή, η υπογλυκαιμία είναι πάντα μια οξεία επιπλοκή του Διαβήτη που απαιτεί άμεση αντίδραση. Μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με την κατάλληλη πρόληψη και αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας.

Όλοι γνωρίζουμε ότι στο αίμα μας κυκλοφορεί πηγή ενέργειας για τα κύτταρα με τη μορφή γλυκόζης ή αλλιώς «σακχάρου», η οποία βρίσκεται σε συγκεκριμένα στενά καθορισμένα επίπεδα (κυμαινόμενα συνήθως μεταξύ 70 και 100 mg/dl). Όταν το σάκχαρο στο αίμα μας είναι συνεχώς υψηλό, έχουμε την πάθηση που γνωρίζουμε ως Σακχαρώδη Διαβήτη.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο το υψηλό σάκχαρο στο αίμα προβληματικό στους διαβητικούς ασθενείς. Τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να είναι παθολογικά χαμηλά, λόγω διαφόρων αιτιών, με αποτέλεσμα η πηγή ενέργειας των κυττάρων στο πάσχον άτομο να είναι ανεπαρκής. Η σημαντική μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα χαρακτηρίζεται ως ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ. Η υπογλυκαιμία ορίζεται ως η κατάσταση στην οποία το σάκχαρο στο αίμα είναι κάτω από τα 70 mg / dl.

Όλα τα άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν θεραπεία μείωσης της γλυκόζης διατρέχουν κίνδυνο για υπογλυκαιμία. Αρκετοί παράγοντες κινδύνου συνδέονται με την υπογλυκαιμία. Με την παρουσία περισσότερων παραγόντων κινδύνου, οι πιθανότητες εμφάνισης ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου αυξάνονται.

ΠΟΙΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ

Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2 που είναι σε θεραπεία με ινσουλίνη ή / και παίρνουν
δισκία που διεγείρουν την παραγωγή ινσουλίνης (π.χ. σουλφονυλουρία) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο
υπογλυκαιμίας.

Λεπτομερέστερα:

• Αυστηρός έλεγχος γλυκόζης αίματος:
  Ένα άτομο που προσπαθεί να έχει αυστηρό έλεγχο της γλυκόζης αίματος είναι πιο πιθανό να υποστεί υπογλυκαιμία.

• Ινσουλινοθεραπεία / ινσουλινο εκκριταγωγά:
  Όλα τα άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν θεραπεία με ινσουλίνη ή και κάποια αντιδιαβητικά φάρμακα που χαρακτηρίζονται ως ινσουλινο-εκκριταγωγά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για υπογλυκαιμία. Η ινσουλίνη χρησιμοποιείται για τη μεταφορά της γλυκόζης – ή του σακχάρου – από το αίμα στα κύτταρα, για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Η λήψη ινσουλίνης σημαίνει ότι θα πρέπει να χορηγείτε όση ινσουλίνη χρειάζεται ο οργανισμός σας σύμφωνα με τη διατροφή και τις δραστηριότητές σας. Ωστόσο, ορισμένες φορές μπορεί να προβλέπετε ότι χρειάζεστε περισσότερη ινσουλίνη από ό,τι χρειάζεστε στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα αφαίρεση υπερβολικά υψηλής ποσότητας γλυκόζης από το αίμα και χαμηλή γλυκόζη αίματος. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να έχετε έναν μετρητή γλυκόζης αίματος που να μετρά με ακρίβεια τα χαμηλά επίπεδα.

• Μειωμένη επίγνωση υπογλυκαιμίας:
  Η επίγνωση της υπογλυκαιμίας είναι η ικανότητα αναγνώρισης των αντιδράσεων του οργανισμού σας στη χαμηλή γλυκόζη αίματος, οπότε η μειωμένη επίγνωση υπογλυκαιμίας είναι είτε η μη αναγνώριση των συμπτωμάτων σας είτε η μη εμφάνιση των αναμενόμενων συμπτωμάτων.

• Ηλικία:
  Η ηλικία συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο υπογλυκαιμικών επεισοδίων, με τη σοβαρή υπογλυκαιμία να είναι πιο συχνή στα πολύ μικρά παιδιά και τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας (ηλικία 60+).

• Διάρκεια διαβήτη:
  Η μεγαλύτερη διάρκεια αντιμετωπιζόμενου με ινσουλίνη διαβήτη συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο υπογλυκαιμικών επεισοδίων.

• Ιστορικό υπογλυκαιμίας:
  Η εμφάνιση περισσότερων υπογλυκαιμικών επεισοδίων μειώνει τον ουδό συναγερμού γλυκόζης αίματος στον οποίο ο οργανισμός απαντά, γεγονός που οδηγεί σε μειωμένη επίγνωση υπογλυκαιμίας.

• Διακύμανση γλυκόζης αίματος:
  Οι μεγάλες διακυμάνσεις στα καθημερινά επίπεδα γλυκόζης αίματος οδηγούν τόσο σε υψηλά όσο και σε χαμηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος, ενώ η χαμηλή διακύμανση γλυκόζης αίματος οδηγεί σε λιγότερες περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας ή υπογλυκαιμίας

• Ύπνος:
  Ο οργανισμός χρειάζεται λιγότερη ενέργεια και, συνεπώς, λιγότερη γλυκόζη κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο, η ινσουλίνη που χορηγείται πριν από το δείπνο μπορεί να εξακολουθεί να κυκλοφορεί στον οργανισμό, οπότε ακόμη και εάν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος κατά την κατάκλιση είναι φυσιολογικά, τα επίπεδα αυτά μπορεί να συνεχίσουν να μειώνονται. Άλλοι παράγοντες, όπως η κατανάλωση αλκοόλ ή η σωματική άσκηση πριν από την κατάκλιση, μπορεί επίσης να μειώσουν τη γλυκόζη αίματος κατά τη διάρκεια της νύχτας.

• Διαταραγμένη νεφρική λειτουργία:
  Η νεφρική κάθαρση της ινσουλίνης μειώνεται όταν η νεφρική λειτουργία είναι διαταραγμένη, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση υπερβολικά μεγάλης ποσότητας ινσουλίνης στον οργανισμό. Επιπροσθέτως, η μειωμένη έκκριση αντιρροπιστικών ορμονών, η διαφοροποίηση του μεταβολισμού των φαρμάκων και η διαταραχή της απελευθέρωσης γλυκόζης από τους νεφρούς συνοδεύουν την έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας, μαζί με άλλους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ).

• Κατάθλιψη:
  Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να μη φροντίζουν τόσο τον εαυτό τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή συμμόρφωση με τις συστάσεις σχετικά με τη διατροφή, τη φαρμακευτική αγωγή ή τη δραστηριότητα. Επιπροσθέτως, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει βιολογικές μεταβολές στο νευρικό σύστημα και στα επίπεδα κορτιζόλης, οδηγώντας σε διακύμανση του γλυκαιμικού ελέγχου.

• Μειωμένη γνωσιακή ικανότητα:
  Η μειωμένη γνωσιακή λειτουργία μπορεί να προκαλέσει μία μείωση του επιπέδου προσωπικής φροντίδας και να επηρεάσει την αναγνώριση των συμπτωμάτων υπογλυκαιμίας ή την αναγνώριση των σημείων υπογλυκαιμίας από τον φροντιστή.

“Ο έντυπος οδηγός «Η Υπογλυκαιμία μπορεί να αντιμετωπιστεί» έχει ως σκοπό να ενημερώσει τα άτομα με διαβήτη για την κατάσταση της υπογλυκαιμίας και να βοηθήσει στην κατάλληλη προετοιμασία για την αντιμετώπισή της. 

Ποιά είναι τα αίτια

Η υπογλυκαιμία μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές αιτίες.

Συχνές αιτίες:

Λάθη στη δοσολογία φαρμάκων
Υπερβολική δόση είτε ινσουλίνης είτε δισκίων, ενέχει κίνδυνο υπογλυκαιμίας, μειώνοντας απότομα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Μη προγραμματισμένη φυσική δραστηριότητα / υπερβολική άσκηση
Η αθλητική δραστηριότητα που δεν είχε προγραμματιστεί ή που διήρκεσε περισσότερο από το αναμενόμενο, οδηγεί στην κατανάλωση επιπλέον γλυκόζης στο αίμα. Εάν λάβατε φάρμακα που επίσης μειώνουν τη γλυκόζη στο αίμα, κινδυνεύετε από υπογλυκαιμία εκτός εάν έχουν καταναλωθεί κάποια σνακ ή έχει προσαρμοσθεί ανάλογα η δοσολογία του αντιδιαβητικού φαρμάκου.

Κατανάλωση αλκοόλ
Το αλκοόλ μειώνει την παραγωγή γλυκόζης στο ήπαρ. Δεδομένου ότι το ήπαρ αποτελεί σημαντικό όργανο παραγωγής επιπλέον γλυκόζης, η αδυναμία απελευθέρωσης επαρκούς γλυκόζης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπογλυκαιμίας.

Ανεπαρκής πρόσληψη τροφής
Συνήθως υπογλυκαιμία προκύπτει είτε εφόσον καταναλώθηκαν λιγότεροι υδατάνθρακες σε σχέση με τη δοσολογία του φαρμάκου ή εφόσον η πρόσληψη τροφής δεν ακολούθησε αρκετά γρήγορα τη χορήγηση ινσουλίνης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα φάρμακα μειώνουν το ήδη χαμηλό επίπεδο σακχάρου, με αποτέλεσμα απότομη πτώση της γλυκόζης στο αίμα.

Πως διαχωρίζονται οι υπογλυκαιμίες

Οι υπογλυκαιμίες μπορούν αδρά να κατηγοριοποιηθούν σε ήπιες, μέτριες ή σοβαρές με βάση έναν συνδυασμό των επιπέδων γλυκόζης αίματος, των σημείων και των συμπτωμάτων που έχουν εμφανιστεί και της απαιτούμενης θεραπείας.

Ήπιες υπογλυκαιμίες
Ορίζονται ως γλυκόζη αίματος ≤70 mg/dL. Αυτό το επίπεδο ονομάζεται και Προειδοποίηση λόγω του ότι το άτομο με χαμηλή γλυκόζη αίματος είναι ακόμη σε εγρήγορση και μπορεί να αντιμετωπιστεί με υδατάνθρακες ταχείας δράσης, τρώγοντας δηλαδή εύπεπτους υδατάνθρακες, π.χ. αμυλούχα σνακ ή δισκία δεξτρόζης (γλυκόζη).

Μέτριες υπογλυκαιμίες
Ορίζονται ως επίπεδα γλυκόζης αίματος ≤54 mg/dL, τα οποία είναι επαρκώς χαμηλά για να υποδεικνύουν ένα σοβαρό, κλινικά σημαντικό υπογλυκαιμικό επεισόδιο. Συνιστάται η διακοπή της σωματικής δραστηριότητας ή άσκησης και η κατανάλωση υδατανθράκων ταχείας δράσης, π.χ. αμυλούχα σνακ ή δισκία δεξτρόζης (γλυκόζη) για να μην εξελιχθεί σε σοβαρή υπογλυκαιμία.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στις υπογλυκαιμίες που οφείλονται στη χρήση σουλφονυλουριών, οι οποίες μπορεί να είναι παρατεταμένες και απαιτούν ιατρική παρέμβαση και νοσοκομειακή παρακολούθηση.

Σοβαρές υπογλυκαιμίες
Δεν υπάρχουν προκαθορισμένα επίπεδα γλυκόζης αίματος που να αντιστοιχούν στην ταξινόμηση Σοβαρής υπογλυκαιμίας, καθώς αυτά διαφέρουν από άτομο σε άτομο ή από επεισόδιο σε επεισόδιο. Η σοβαρή υπογλυκαιμία σχετίζεται με σοβαρή έκπτωση της νοητικής λειτουργίας και ο ασθενής χρειάζεται εξωτερική βοήθεια για να διορθώσει την υπογλυκαιμία και να αποκαταστήσει πλήρως την επαφή του με το περιβάλλον. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μέλη της οικογένειας ή κάποιο τρίτο άτομο θα πρέπει να παρέμβει και να βοηθήσει άμεσα. Αυτή η βοήθεια μπορεί να έχει τη μορφή γλυκαγόνης που χορηγείται από φροντιστή, μέλος της οικογένειας, φίλους ή προσωπικό υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης, ή δεξτρόζης που χορηγείται από προσωπικό υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Η γλυκαγόνη πλέον παρέχεται με δύο διαφορετικές οδούς χορήγησης, είτε ενέσιμη για ενδομυϊκή ή υποδόρια χρήση είτε ρινικά μέσω ψεκασμού. Τα σημεία και συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, σε άτομα που έχουν ζήσει με το διαβήτη για πολύ καιρό ή που υποφέρουν συχνά από υπογλυκαιμίες, μπορεί να εμφανίζονται καθυστερημένα ή να απουσιάζουν εντελώς. Αυτά τα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή υπογλυκαιμία.

Πως προλαμβάνουμε την Υπογλυκαιμία

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ
Τα ποτά χαμηλών θερμίδων δεν είναι κατάλληλα για
υπογλυκαιμίες, η σοκολάτα επίσης δεν είναι αξιόπιστη σε τέτοιες περιπτώσεις. Η ζάχαρη σε αυτά τα είδη είναι ανεπαρκής ή δεν εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος αρκετά γρήγορα. Το ίδιο αφορά και ποικίλες καραμέλες εμπορίου. Είναι εύλογο να φέρετε ένα αναγνωριστικό / ταυτότητα διαβητικού ατόμου ώστε άλλα άτομα να αντιλαμβάνονται αμέσως τι συμβαίνει και να μπορούν να βοηθήσουν ανάλογα.

Οι συχνές υπογλυκαιμίες δεν είναι κάτι που πρέπει απλά να συνηθίσετε – μιλήστε με το γιατρό σας για αυτό! Ίσως η φαρμακευτική αγωγή για το διαβήτη σας να δοσολογηθεί διαφορετικά ή ακόμη και να αντικατασταθεί, έτσι ώστε οι υπογλυκαιμίες να εμφανίζονται λιγότερο συχνά. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε και να αναγνωρίζετε τα σημεία και τα συμπτώματα της χαμηλής γλυκόζης αίματος, όπως το
τρέμουλο ή την κόπωση. Επιπροσθέτως, μπορεί να είναι απαραίτητο να τροποποιήσετε τη διατροφή και την άσκηση γνωρίζοντας πώς επηρεάζονται τα επίπεδα γλυκόζης αίματος από την πρόσληψη υδατανθράκων και την αυξημένη σωματική δραστηριότητα. Ένα ημερολόγιο στο οποίο καταγράφονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τα γεύματα και η σωματική δραστηριότητα μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό των αιτίων μιας υπογλυκαιμίας. Στη συνέχεια, μπορείτε να συναποφασίσετε ένα νέο πλάνο διαχείρισης με το γιατρό σας. Η προσεκτική παρακολούθηση της γλυκόζης αίματος, με μετρήσεις αυτοπαρακολούθησης της γλυκόζης αίματος ή με νεότερες συσκευές, όπως οι συσκευές συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM), μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη των αποκλίσεων της γλυκόζης. Είναι σημαντικό να είστε προετοιμασμένοι για τέτοια επεισόδια τόσο εσείς όσο και οι οικείοι σας και να έχετε σκευάσματα γλυκόζης ή συσκευές χορήγησης γλυκαγόνης για πιο σοβαρές περιπτώσεις. Οι καραμέλες στην τσάντα δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορούν να αποτρέψουν μια σοβαρή υπογλυκαιμία!

Μιλήστε για την Υπογλυκαιμία

Η υπογλυκαιμία είναι ένα σοβαρό θέμα και μπορεί να προκύψει ακόμη και όταν δεν το περιμένετε. Είναι σημαντικό να συζητάτε το θέμα της υπογλυκαιμίας με τους επαγγελματίες υγείας σε κάθε επίσκεψη στο ιατρείο, καθώς και με τους φροντιστές, την οικογένεια και τους φίλους σας, μεταξύ των επισκέψεων. Τα θέματα που θα πρέπει να συζητούνται περιλαμβάνουν τη συχνότητα των υπογλυκαιμικών επεισοδίων, τις τιμές γλυκόζης αίματος, τη θεραπεία και την επίγνωση της υπογλυκαιμίας και τα σημεία και τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας. Στα παιδιά με διαβήτη τύπου 1, οι δάσκαλοι και οι σχολικοί νοσηλευτές θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν στη συζήτηση για την υπογλυκαιμία, ιδιαίτερα στην αναγνώριση των σημείων και συμπτωμάτων των υπογλυκαιμικών επεισοδίων. Οι έφηβοι βιώνουν τις αναπτυξιακές αλλαγές της εφηβείας και γίνονται πιο ανεξάρτητοι, οπότε είναι σημαντικό να συζητείται τακτικά η αναγνώριση των υπογλυκαιμικών συμπτωμάτων και η θεραπεία τους. Στους ενήλικες με διαβήτη τύπου 2, είναι σημαντικό να συζητείται ο τρόπος με τον οποίο η εργασία και οι κοινωνικές συναθροίσεις, οι άλλες φαρμακευτικές αγωγές, ο τρόπος ζωής και η κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο για υπογλυκαιμία, καθώς και ο τρόπος χειρισμού αυτών των καταστάσεων. Η εκπαίδευση των μελών της
οικογένειας και η συζήτηση με το θεράποντα ιατρό είναι σημαντικά για την πρόληψη και αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας του ασθενούς.

Τα κλειδιά της επιτυχίας για την πρόληψη της Υπογλυκαιμίας

Για τη πρόληψη της υπογλυκαιμίας, η συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας που σας παρακολουθεί και η προετοιμασία είναι
απαραίτητη και περιλαμβάνει τα παρακάτω