BLOG | Ψωρίαση

Δρ. Κόκκαλης Γεώργιος, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος

Η ψωρίαση είναι μία συχνή, χρόνια, μη μεταδοτική, φλεγμονώδης δερματοπάθεια, η οποία εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα, σε ποσοστό 2-4%, και συχνότερα στην Καυκάσια φυλή. Πλέον αναγνωρίζεται ως πολυσυστηματική νόσος και συσχετίζεται με πολλές συννοσηρότητες.

Ποια μπορεί, όμως, να είναι τα αίτια αυτής της νόσου;

Η ψωρίαση θεωρείται πολυπαραγοντκική νόσος και οφείλεται, κατά βάση, σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία οδηγεί σε υπέρμετρο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση των χαρακτηριστικών βλαβών. Μελέτες δείχνουν, επίσης, ότι στην ψωρίαση εμπλέκεται και η κληρονομικότητα, με το 1/3 των ασθενών να έχουν πάσχοντα συγγενή Α βαθμού. Ωστόσο, υπάρχουν και ασθενείς χωρίς οικογενειακό ιστορικό.

Την εμφάνιση της συγκεκριμένης δερματοπάθειας μπορεί να την πυροδοτήσει ένας συνδυασμός διάφορων παραγόντων, γενετικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών, όπως:

• Στρες
• Λοιμώξεις
• Φάρμακα
• Τραυματισμός του δέρματος
• Ορμονικές διαταραχές
• Αλκοόλ, κάπνισμα
• Μεταβολικά νοσήματα

Επιπλέον, η ψωρίαση επηρεάζεται άμεσα από την ψυχολογική κατάσταση του ασθενή, καθώς μπορεί να εμφανιστεί ή και να επιδεινωθεί μετά από καταστάσεις έντονου ψυχολογικού στρες. Χαρακτηριστικό είναι ότι η εμφάνιση της νόσου προκαλεί αισθήματα άγχους στους ασθενείς, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η κλινική τους κατάσταση, οδηγώντας σε ένα φαύλο κύκλο. Είναι αρκετά συχνό, δε, το φαινόμενο αρκετοί από τους πάσχοντες να εμφανίζουν μέχρι και κατάθλιψη.

Κλινικά χαρακτηριστικά και μορφές της ψωρίασης

Η ψωρίαση εμφανίζει διάφορες μορφές και τα συμπτώματα ποικίλλουν. Γενικώς, εμφανίζει 6 τύπους:

• Την ψωρίαση κατά πλάκας (αποτελεί και τον πιο συχνό τύπο)
• Τη σταγονοειδή ψωρίαση
• Την ανάστροφη ψωρίαση
• Τη φλυκταινώδη ψωρίαση
• Την ερυθροδερμική ψωρίαση
• Την ψωριασική ονυχία

Η ψωρίαση κατά πλάκας είναι η πιο συχνή μορφή, και αφορά στο 80% των περιπτώσεων. Συνήθως χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μικρών ή μεγάλων ερυθρών πλακών, με παχύ λευκό - αργυρόχρωμο ξηρό λέπι, οι οποίες εντοπίζονται κυρίως στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής, τα γεννητικά όργανα, τις παλάμες και τα πέλματα.

Η σταγονοειδής ψωρίαση εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά και εφήβους, και αφορά στο 10% των περιπτώσεων της νόσου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μικρές ερυθρές κηλίδες που εμφανίζονται στην περιοχή του κορμού, ενώ σε ήπιες περιπτώσεις η νόσος μπορεί να υποχωρήσει ακόμα και χωρίς θεραπεία.

Στην περίπτωση της ψωρίασης που εντοπίζεται στην περιοχή των νυχιών, έχουμε την εμφάνιση βλαβών, όπως βοθρία (μικρά βαθουλώματα), πάχυνση, κίτρινες κηλίδες, αποκόλληση του νυχιού και άλλες βλάβες, που απαιτούν έμπειρο και εξειδικευμένο δερματολόγο.

Η φλυκταινώδης ψωρίαση αποτελεί μία γενικά σπάνια οντότητα, η οποία προσβάλλει συνήθως ενήλικες με μέση ηλικία τα 50 έτη. Χαρακτηρίζεται από έντονα ερυθρό δέρμα και πολλά φλυκταινίδια σε όλο το σώμα, ή και εντοπισμένα μόνο ή συνδυαστικά σε παλάμες και πέλματα.

Η ανάστροφη ψωρίαση είναι ένας λιγότερο συχνός τύπος ψωρίασης που εμφανίζεται με τη μορφή ερυθρών κηλίδων σε περιοχές, όπως μασχάλες, βουβωνική περιοχή, κάτω από τους μαστούς ή και τα γεννητικά όργανα.

Η ερυθροδερμική ψωρίαση είναι μία σπάνια μορφή της νόσου, η οποία μπορεί να συνδυάζεται και με συμπτώματα, όπως πυρετός, ρίγη και άλλες συστηματικές διαταραχές, γι' αυτό συχνά χρειάζεται νοσηλεία.

Με ποιες παθήσεις συνδέεται η ψωρίαση

Η ψωρίαση μπορεί να συνδέεται με πληθώρα άλλων παθήσεων. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίζουν και άλλα νοσήματα, όπως:

• Ψωριασική αρθρίτιδα: Αποτελεί τη συχνότερη συννοσηρότητα (0,3-1%). Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι πόνος και δυσκαμψία στις αρθρώσεις, δακτυλίτιδα στα άνω και κάτω άκρα, πόνος και οίδημα πίσω από τη φτέρνα, σπανιότερα οφθαλμική φλεγμονή. Περίπου 1 στους 3 ασθενείς με ψωρίαση αισθάνεται πόνο στη μέση ή τον αυχένα. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση, που βασίζεται στην κλινική εικόνα, τα συμπτώματα και την ύπαρξη του εξανθήματος, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η θεραπεία.
• Παχυσαρκία
• Μεταβολικό σύνδρομο
• Σακχαρώδη διαβήτη
• Καρδιαγγειακά νοσήματα και στεφανιαία νόσο
• Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
• Λιπώδη διήθηση του ήπατος
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη

Τρόποι αντιμετώπισης

Η ψωρίαση είναι μία νόσος που εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις, εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές σε κάθε άτομο και, ανάλογα με τη βαθμίδα βαρύτητας και το προφίλ κάθε ασθενούς, επιλέγεται η κατάλληλη θεραπεία. Για τον λόγο αυτόν, υπάρχουν δείκτες αξιολόγησης της βαρύτητας της νόσου, όπως PASI (Psoriasis Area Severity Index), BSA (Body Surface Area), PGA (Physician Global Assessment) και DLQI (Dermatology Life Quality Index), οι οποίοι μπορούν να διευκολύνουν τον δερματολόγο στην επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού πρωτοκόλλου.

Η αντιμετώπιση μπορεί να διαχωριστεί σε τοπικές και συστηματικές θεραπείες, και έχει ως στόχο τη μείωση των συμπτωμάτων και την εξάλειψη των δερματικών βλαβών, παρεμβαίνοντας στον ρυθμό ανανέωσης των κυττάρων.
Σε ήπια μορφή ψωρίασης χρησιμοποιούνται συνήθως τοπικά σκευάσματα και ενυδατικές λοσιόν και κρέμες, ενώ σε βαρύτερες μορφές συστηματικές θεραπείες, οι οποίες διαχωρίζονται στις συμβατικές (π.χ. κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, ασιτρετίνη) και στις νεότερες, πιο στοχευμένες θεραπείες, με στόχο συγκεκριμένο τμήμα του ανοσιακού παθογενετικού μηχανισμού της ψωρίασης, τους βιολογικούς παράγοντες.

Η ψωρίαση αποτελεί, λοιπόν, μια πολυπαραγοντική χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια με πολλές συννοσηρότητες. Γι' αυτόν τον λόγο, ο κάθε ασθενής θα πρέπει, με τις οδηγίες του δερματολόγου του και την τακτική παρακολούθησή του, να ακολουθεί το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο, διαμορφώνοντας τον τρόπο ζωής του με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξαλείφονται τα συμπτώματα και να διατηρείται υψηλή ποιότητα ζωής στην καθημερινότητά του (μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος, σωστή δίαιτα).

Εμπιστευτείτε τον δερματολόγο σας για έγκαιρη και σωστή διάγνωση και θεραπεία.

Βιβλιογραφία 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/psoriasis/symptoms-causes/syc-20355840
https://dermnetnz.org/topics/psoriasis/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31491865/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30909615/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33115312/
https://www.healthline.com/health/psoriasis#statistics
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/ss/slideshow-psor-overview
https://www.nhs.uk/conditions/psoriasis/
https://www.aad.org/public/diseases/psoriasis/what/symptoms

PsO_blog_04_2021